Tam(total)protez nedir?

Tüm doğal dişlerin çekilmiş olduğu vakalarda yapılanlara "total protez" denir. Bu tip protezlere halk arasında "takma diş" denir. Dişlerin eksikliğine bağlı olarak yanaklar çökmüş, çeneler birbirine yaklaşmış, yüz yaşlı bir görünüm almıştır. Hasta yemek yiyemez ve hem sağlık hem de sosyal olarak sıkıntılar yaşar. Protezlerin yapımıyla hasta beslenmesinin yanı sıra sosyal hayatını rahatlıkla sürdürebilir.

-Tam protezler akrilik dediğimiz diş etine benzer renkteki pembe reçinelerden yapılırlar. Bu kaide alveol kret dediğimiz çene kemiklerini olabildiğince geniş şekilde örter. Bu genişlik başta hasta için problem yaratmış gibi olsa da kısa süre içinde rahatlıkla hasta tarafından kabul edilir.

Tam protezler ağızda nasıl durur?

-Tam protezler, protez ile doku arasındaki tükrüğün oluşturduğu yapışma kuvveti ile tutarlar. Bu iki cam arasındaki suyun oluşturduğu adezyon kuvvetine benzerdir. Bununla beraber dokulardaki tutucu bölgelere protezin oturması da tutuculuğu artırır.

-Alt protezin üzerine oturduğu kemiğin ince olması tutuculuğu azaltan en önemli etkendir. Bununla beraber alt çenede tutuculuğu etkileyen en önemli faktör dildir. Dilin hareketi protezin yerinden oynamasına ve bahsettiğimiz adezyon kuvvetinin bozulmasına neden olmaktadır.

-Protezlerin tutuculuğundaki diğer önemli bir faktör de dudak ve yanakların protez kenarlarına tam olarak oturmasıdır ki bu olay tutuculuğu pozitif olarak etkiler.

Tam protezler konuşma bozukluğu yapar mı?

-Tam protezler uygun olarak yapılmışsa herhangi bir bozukluğa neden olmazlar. Ancak ilk takıldığında konuşmada zorluk olabilir bu da bir kaç gün içinde düzelecektir. Yüksek sesle kitap, gazete v.b. gibi okuyarak konuşma sıkıntıları rahatlıkla halledilebilir. Burada önemli olan zor söylenen kelimeleri doğru söylemeye çalışmakta ısrarcı davranmamaktır. Bu kelimenin her zaman yanlış söylenmesine neden olabilir.

 

Tam protezimle ne zaman yemek yiyebilirim?

-Tam protezlerle ilk günlerde yemek yemek oldukça zordur. Kesinlikle çok sert gıdalar ve büyük lokmalar tercih edilmemelidir.

Total protezler tat almayı etkiler mi?

-Tat duyusu tamamen dil ile alakalıdır. Damağın tat almayla hiç bir alakası yoktur. 

Total protezlerde diş seçimi nasıl olmalıdır?

-Total protez hastaları genellikle küçük beyaz dişler isterler. Özellikle küçük dişler total protezlerde estetik olarak çok hoş olmazlar. Hastaların dişsiz kalmadan önceki dişlerinin de göründüğü bir fotoğraf dişlerin seçiminde hekime yardımcı olacaktır. Fotoğraf olmasa da yüzdeki çeşitli oranlara göre dişlerin boyut ve şekilleri belirlenir. Dişlerin rengine ise doktor ve hasta ile beraber karar verir.

Protez takıldıktan sonra nelerle karşılaşılabilir?

-Vuruk

-Oynama

-Yanak ısırma

-Eklemlerde ağrı

-Konuşma bozukluları

Total Protez Kullanmak nasıl bir histir?

-Hastanın ilk tanışması oldukça sıkıntılıdır. Özellikle nasıl kullanacağını bilmemesi ve ağız dokularının proteze hazır olmaması bu sıkıntıların en önemli sebebidir.

Protezin oturması diye bir şey var mıdır?

-Dil dudak ve yanaklar kastan oluşurlar. Dişler çekildiğinde bu boşlukları kas dokuları doldurur. Protezler ilk takıldığında protez kenarları kasların doldurduğu yerlere temas ettiğinden dolayı ilk birkaç gün zorluk olabilir. Daha sonra kasların proteze alışmasıyla beraber protezin tutuculuğunu artırıcı etkisi olur.

Protezler estetik görünümü etkiler mi?

-Protezler dudak ve yanakları destekleyerek kemik kaybından dolayı oluşan görsel bozuklukları düzeltir. Bunun yanında yüze uygun seçilmiş dişler ile çok estetik protezler yapılabilmektedir.

Protezlerle rahat yemek yenebilir mi?

-Total protezlerle yemek yemeyi öğrenmek bisiklete binmeyi öğrenmek gibidir önce zor olsa da kısa sürede rahatlıkla yemek yenebilir. Başlangıçta yumuşak ve küçük lokmalarla çift taraflı olarak çiğneme yapılmalıdır. Beynimiz refleks olarak yemeyi öğrendiğinde çiğneme işlemi kolaylıkla yapılabilmektedir.

Protezler konuşmayı değiştirir mi?

-İyi yapılmış protezlerde böyle sorunlar görülmez. Ancak başlangıçta dilin proteze alışamamasından dolayı seslerde problem olabilir. Söylenmesinde problem olan kelimeleri söylemede ısrar edilmemesi gerekir çünkü zaman içinde bu sesler düzelir.

Protez 24 saat boyunca takılmalı mıdır?

-İlk bir kaç gün dokuların uyum sağlaması için takılması gerekir. Daha sonra dokuların dinlenmesi açısından geceleri çıkarılmalıdır. Hiç çıkarmak istemeyen hastalara gün içinde bir kaç saat çıkarılması önerilmektedir.

Protez yapıştırıcıları zararlı mıdır?

-Hekimin uygun bulduğu kemik desteği az olan protezlerde protez yapıştırıcıları kullanılabilir. Her akşam temizlenip her sabah yeni yapıştırıcı uygulandığında kullanılmasında hiçbir sakınca yoktur. Ancak zaman içinde kemik kaybına bağlı olarak protezin tutuculuğu azaldığı zaman kullanılacak diğer yöntemlerle tutuculuk probleminin çözülmesi gerekmektedir.

Protezde karşılaşabileceğim sorunlar nelerdir?

-Alt protezlere alışmak üst protezlere nazaran daha zordur. Dil alt protezin oynamasına neden olmaktadır. Dil, dudak ve yanağın ısırılması normaldir. Yemeklerle beraber alınacak sıvı, gıdaların yumuşamasına ve çiğneme işleminin daha rahat olmasını sağlayacaktır. 

Tam protezim ile ne yaparsam yapayım rahat edemiyorum ne yapmalıyım?

-Bu durumda ilk öneri üst çenede en az 8 adet, alt çenede en az 6 adet implant ile yapılacak takılıp çıkarılmayan sabit bir restorasyondur.

Ancak gerek biyolojik gerekse maddi  olanaklar sebebiyle sabit bir protez için gerekli olan, üst çene için en az 8, alt çene için en az 6 adet implantın yapılamadığı durumlarda 2-4 implant üzerine takılıp çıkarılabilir implant üstü tam protezler yapılabilinir. Tam protezin dezavantajlarından tutuculuk, fonksiyon eksikliklerini düzeltmek amacıyla bu tip bir tedavi seçeneği sıklıkla kullanılmaktadır.